Değişim deneyiminizi 1’den 10’a kadar bir puanla değerlendirir misiniz?
82/100
Hangi tür değişim programına katıldınız? (SCOPE/SCORE)
SCOPE
Hangi ülkede değişim yaptınız?
Bosna Hersek BoHeMSA
Sizinle iletişim kurabileceğimiz e-posta adresinizi paylaşır mısınız?
esracar1999@gmail.com
Hangi ayda değişime katıldınız?
Temmuz
Hangi yılda değişime katıldınız?
2019
Stajınızı hangi üniversitede gerçekleştirdiniz?
University Clinical Center Tuzla
Staj yaptığınız bölümün adı nedir?
Nöroloji
Karar ve Hazırlık Aşaması
8/10
Bosna Hersek benim ilk tercihim değildi. Ancak sonuçlar açıklanıp Bosna'yı kazandığımı öğrendiğimde mutlu olmuştum, çünkü hem o esnada dönem 1 öğrencisi olduğumdan çok fazla deneyim kazanacağıma inanıyordum, hem de Bosna kesinlikle görülmeye değer bir ülke olduğundan gezmek istiyordum :) Sonuçlar açıklanıp staja başvurmanızdan sonra bir form doldurmanız gerekiyor, burada bilgilerinizi doldururken çeşitli seçimler yapıyorsunuz, hangi şehirde olmak istediğiniz ve hangi bölümü istediğiniz hakkında. Ben bu aşamada tercihimi Saraybosna'dan yana kullanmıştım ancak Tuzla geldi, iyi ki de öyle oldu. Departman olarak da sizin merak ettiğiniz veya daha çok öğrenmek istediğiniz alanlara bağlı bir seçim yapmanızı tavsiye ederim. Nöroloji hep ilgimi çekmiş bir alan olduğundan ben tercihimi o şekilde yapmıştım.
Stajınızı akademik açıdan değerlendirir misiniz?
9/10
Stajımızın ilk gününde LEO'muz Sasa bizleri kendi bölüm hocalarımızla tanıştırdı, biz nörolojide bir Yunan ve bir Fransız arkadaşla birlikte üç kişiydik. Sonrasında bizler her konuda bölüm hocaları ve asistanlarla birebir iletişim halinde olduk. Staj için çeşitli gereklilikler var, öncesinde MRSA için bir swab alınıyor sizden. Hastanedeyse sürekli beyaz kıyafetler giymeniz gerekiyor, bütün personel bu şekilde, yanınızda bir beyaz scrubs veya pantolon götürürseniz rahat edersiniz.
Hocalarla ve asistanlarla iletişimim çok güzeldi, birçoğu gayet güzel ingilizce konuşuyor ve vakaları bana açıklıyordu. Tabii ki dil bariyerini hissettiğim anlar oldu ancak genel olarak gayet güzeldi. Ben hocamdan ziyade bir asistan ablayla birlikte cerebrovascular bölümde idim çoğunlukla. Her gün visitleri beraber yapardık, hatta nörolojik muayeneyi, patolojik bulguları ilk ondan öğrendim. Ayrıca farklı şeyler öğrenmeniz için de size destek oluyorlar, örneğin çok vaka olmayan günlerde acile veya nöroşirürjiye gidip oradaki hocalarla konuşur, vakaları öğrenirdik. Aslında her şey sizin ne kadar samimi ve istekli olduğunuza bağlı. Böyle olduğunuz zaman hem size duyulan güven de arttığından tanı ve tedavi sürecine daha çok dahil olabiliyorsunuz uzaktan izlemek yerine. Örneğin ben dönem 1 olduğum halde son zamanlarda muayeneleri yapıp yorumluyor, hocama açıklıyordum. Hastane koşulları Türkiye kadar iyi değil maalesef, ancak ben ciddi bir sorunla karşılaştığımı hatırlamıyorum. Özetle, çok keyif aldığım ve çok fazla şey öğrenerek ayrıldığım bir stajdı.
Hocalarla ve asistanlarla iletişimim çok güzeldi, birçoğu gayet güzel ingilizce konuşuyor ve vakaları bana açıklıyordu. Tabii ki dil bariyerini hissettiğim anlar oldu ancak genel olarak gayet güzeldi. Ben hocamdan ziyade bir asistan ablayla birlikte cerebrovascular bölümde idim çoğunlukla. Her gün visitleri beraber yapardık, hatta nörolojik muayeneyi, patolojik bulguları ilk ondan öğrendim. Ayrıca farklı şeyler öğrenmeniz için de size destek oluyorlar, örneğin çok vaka olmayan günlerde acile veya nöroşirürjiye gidip oradaki hocalarla konuşur, vakaları öğrenirdik. Aslında her şey sizin ne kadar samimi ve istekli olduğunuza bağlı. Böyle olduğunuz zaman hem size duyulan güven de arttığından tanı ve tedavi sürecine daha çok dahil olabiliyorsunuz uzaktan izlemek yerine. Örneğin ben dönem 1 olduğum halde son zamanlarda muayeneleri yapıp yorumluyor, hocama açıklıyordum. Hastane koşulları Türkiye kadar iyi değil maalesef, ancak ben ciddi bir sorunla karşılaştığımı hatırlamıyorum. Özetle, çok keyif aldığım ve çok fazla şey öğrenerek ayrıldığım bir stajdı.
Konaklamanız nasıldı? Konaklama koşullarını nasıl değerlendirirsiniz?
10/10
Konaklama üniversitenin sene içinde kullandığı yurtta oldu, iki kişilik odalarda kalıyorduk. İnternet bağlantısı gayet hızlıydı, odalar da çok temizdi. Her odada banyo ve tuvalet mevcut. Çamaşırları bir ücret karşılığında görevliye teslim ediyorduk. Odalar sanıyorum her gün temizleniyordu. Hastane yürüyerek 30-40dk mesafede, dönüşte yürümeyi seviyordum ben ancak sabahları hem vakit az olduğundan hem de toplu taşıma hastane civarında olmadığından ortak taksi tutmak çok uygun oluyor, kişi başı 3 Bosna markı tutuyordu. Ayrıca yurt şehir merkezine de yakın, yaklaşık 15-20 dk mesafede. Hemen karşısında ise bir alışveriş merkezi mevcut, bu çok işimize yaradı çünkü akşam yemeklerini genellikle orada yiyorduk.
Yiyecek - İçecek
8/10
Yiyeceklerin hemen hepsi damak tadımızın alışık olduğu lezzetler. Yurtta kahvaltı çıkıyordu her gün, öğle yemeğini hastanede yiyorduk, akşam yemeği ise bize kalmıştı. Dışarıda yemek fiyatları çok uygun, bir burger ortalama 3-4 mark idi. Suyu dışarıdan alıyordum, musluk suyu içilebiliyor muydu hatırlamıyorum. Bosna'nın ünlü yemeği Cevapi'yi denemelisiniz, ayrıca benim en çok aklımda kalan Begova çorbasını da çok tavsiye ederim. Mekan önerisi olarak da, bir pazar günü, tam gün batımına yakın Soloboda'daki La Cremeria Veneziana'da oturup kitabınızı okurken yandaki meydandan gelen insan seslerini dinlemenizi tavsiye ederim, zira üç yıl sonra dahi kendini hatırlatacak kadar büyülü bir andır.
Dil ve Kültür
9/10
Kültürlerimiz çok benziyor, hiç yabancılık çekmedim diyebilirim. Özellikle hastanedeki asistanlarla çok samimi bir dostluk kurmuştuk. Hastalarla dahi Türkiye'den geldiğimi söylediğim an hemen bir sohbet başlardı, bir şekilde anlaşıyorduk :) Herkes Türk kültürünü çok seviyor ve sıcak insanlar, alışmakta zorluk çekmezsiniz. İnsanların çoğu ingilizce bilmiyor ama zaten genellikle LC ve stajdaki diğer arkadaşlarınızla vakit geçirdiğinizden çok sorun olmuyor bu.
İletişim ve Haberleşme
10/10
Tuzla yerel komitesi harika insanlar. Ben bir iki gün erken gitmiştim ve staj başlangıç gününe kadar farklı bir yerde kalmam gerekiyordu, bu nedenle konaklama ve ulaşım noktasında kafamda soru işaretleri vardı. Ancak LEO beni otobüs terminalinde karşılayarak kalacağım yere kadar eşlik etmişti. Devamında bütün bir süreçte de hep iletişim halindeydik, her sorumuzda bizlere yardımcı oldular. İletişim noktasında da stajın ilk gününde sim kartlarını aldık, fiyatını hatırlamıyorum ama çok pahalı değildi; wifi olmayan noktalarda daha rahat olmak için almanızı tavsiye ederim.
Ulaşım
6/10
Tuzla Sarajevo'ya ortalama 4 saat uzaklıkta bir şehir. Tek ulaşım yolunuz ise otobüs maalesef; aslında arada ormanlardan geçerken harika manzaralar olsa da bazı otobüsler pek konforlu değildi, özellikle bir seferinde hipotermi geçirecektim sanırım. Ama otobüs kullanmanın asıl sorunu gezmek isteyeceğiniz çoğu yere giden otobüslerin Sarajevo'dan kalkıyor oluşu. Yani her seferinde 4 saatlik ekstra bir yol çekmeniz gerekiyor. Tuzla içinde ise bir kez dahi otobüse binmedim, zaten küçük bir şehir olduğundan taksi veya yürümek yeterli oluyor.
Gezi - Eğlence
8/10
Tuzla çok küçük bir şehir olmasına rağmen beklemediğim kadar hareketliydi. Gece yarısına kadar şehir meydanındaki hareketlilik devam ediyordu. Gezi olanakları Tuzla içinde çok fazla değil, ancak hafta sonlarında mutlaka gezmenizi tavsiye ederim. Ben hafta sonlarında Sarajevo, Mostar ve Belgrad'a gitmiştim. Mostar'a ulusal tur ile katılmıştım, biraz fazla kalabalıktı ama kendi başınıza gitmeyeceğiniz, biraz uzakta olan yerleri de beraberinde görme fırsatınız oluyor, ayrıca yeni insanlarla tanışmak için çok güzel bir fırsat, öneririm. Aslında Zagreb'e de gitmek istiyordum ama fırsatım olmadı maalesef, sizin vaktiniz olursa onu da kaçırmayın derim.
Şehir Şartları
9/10
Tuzla temmuzda çok sıcak oluyor, ama ara ara yağışlar olduğunu hatırlıyorum. Şemsiyeye gerek yok ancak bir hırka almayı ihmal etmeyin derim.
Genel Bütçe
7/10
Yemekler, otobüsler vs. çok ucuzdu. Gitmeden mutlaka uluslararası öğrenci belgesi alın, hem Bosna hem de geçerseniz Sırbistan'da çok işinize yarar. Harcamam sanırım 700-800 euro civarındaydı, ki harcamalardan kaçınmamıştım, tabii gittiğimde euro nispeten daha uygundu.
Değişim sürecinde nelerin yapılması ve yapılmaması gerektiğini düşünüyorsunuz?
Tadını çıkarın. Üç yıl sonra dahi bunu yüzümde bir gülümseme ile yazıyorum. Yeni yerler görüp yeni insanlar tanımanın, kazanacağınız güzel deneyimlerin size neler katmış olduğunu ileride daha iyi göreceksiniz.